کد مطلب:193943 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:160
معرفت خدا و نبی و امام
شناخت خدا و نبی و امام از جمله لوازم پیروی از خدا است و باید آن را هر چند با دعا و زیارت هم كه شده به دست آورد. در مجموعه های حدیثی آمده است كه لوازم طاعت خداوند سه چیز است: معرفت خدا، معرفت نبی و امام، و نیز اصابة السنة.
منظور از معرفت و عرفان، عرفانی است كه در روایات وارد شده است، نه عرفان اصطلاحی. عرفان اصطلاحی فنی است همانند فن هواپیما سازی، با این تفاوت كه فن هواپیما سازی كسی را از راه مستقیم دور نكرده و نمی كند و نوعی خدمت به مردم است.
[ صفحه 153]
خدمت به مردم هیچ وقت انسان را از خداوند دور نمی سازد. اما عرفان اصطلاحی چون از اساس چیزی جدا از اهل بیت علیهم السلام بوده بسیاری از مردم را گمراه ساخته است. عرفانی كه در روایات آمده است، همان معرفت و تصحیح اعتقادات خود و دیگران است. اعتقاد درست و عمل از مهم ترین عبادت ها است.
دعاهایی كه در ماه های رجب، شعبان و رمضان وارد شده انسان را آماده عمل به فرائض و طاعت می نماید: «خاب الوافدون علی غیرك و خسر المتعرضون الا لك [1] ؛ كسی كه بر غیر تو درآید ناكام، و آن كه به غیر تو رو كند زیان كار است». این مطالب، انسان را آماده می سازد تا اعتقادات خود را تصحیح كند. برای تصحیح اعتقاد كمك لازم است و این دعاها انسان را یاری می كنند تا اعتقادات خود را بازسازی كند.
انسان نباید واجبات و فرائض را فدای مستحبات و نوافل كند. حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید: «لا قربة بالنوافل اذا أضرت بالفرائض [2] ؛ اگر مستحبات به واجبات زیان رساند، باعث تقرب به خدا نمی شود». در روایت دیگری آمده است: «اذا أضرت النوافل بالفرائض فارفضوها [3] ؛ اگر مستحبات به واجبات زیان رساند، مستحبات را رها كنید».
قسمت اعظم اعتقادات، روایات، واجبات و محرمات از طریق شیخ صدوق، شیخ طوسی، و شیخ كلینی به دست ما رسیده است. اگر شیخ طوسی میلیون ها سال نماز شب می خواند، این اندازه كه با نوشتن كتاب اجر و ثواب برده، ثواب نمی برد. نمی خواهم ثواب نماز شب را كم بشمارم. در فضیلت نماز شب همین بس كه خدای متعال در قرآن می فرماید: «فلا تعلم نفس ما أخفی لهم من قرة أعین [4] ؛ هیچ كس نمی داند چه پاداش های مهمی كه روشنی بخش دیدگان است برای آنان اندوخته شده است». خود همین نماز شب عمده احكام آن از طریق این سه بزرگوار به دست ما رسیده است.
[ صفحه 154]
منظور از معرفت و عرفان، عرفانی است كه در روایات وارد شده است، نه عرفان اصطلاحی. عرفان اصطلاحی فنی است همانند فن هواپیما سازی، با این تفاوت كه فن هواپیما سازی كسی را از راه مستقیم دور نكرده و نمی كند و نوعی خدمت به مردم است.
[ صفحه 153]
خدمت به مردم هیچ وقت انسان را از خداوند دور نمی سازد. اما عرفان اصطلاحی چون از اساس چیزی جدا از اهل بیت علیهم السلام بوده بسیاری از مردم را گمراه ساخته است. عرفانی كه در روایات آمده است، همان معرفت و تصحیح اعتقادات خود و دیگران است. اعتقاد درست و عمل از مهم ترین عبادت ها است.
دعاهایی كه در ماه های رجب، شعبان و رمضان وارد شده انسان را آماده عمل به فرائض و طاعت می نماید: «خاب الوافدون علی غیرك و خسر المتعرضون الا لك [1] ؛ كسی كه بر غیر تو درآید ناكام، و آن كه به غیر تو رو كند زیان كار است». این مطالب، انسان را آماده می سازد تا اعتقادات خود را تصحیح كند. برای تصحیح اعتقاد كمك لازم است و این دعاها انسان را یاری می كنند تا اعتقادات خود را بازسازی كند.
انسان نباید واجبات و فرائض را فدای مستحبات و نوافل كند. حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید: «لا قربة بالنوافل اذا أضرت بالفرائض [2] ؛ اگر مستحبات به واجبات زیان رساند، باعث تقرب به خدا نمی شود». در روایت دیگری آمده است: «اذا أضرت النوافل بالفرائض فارفضوها [3] ؛ اگر مستحبات به واجبات زیان رساند، مستحبات را رها كنید».
قسمت اعظم اعتقادات، روایات، واجبات و محرمات از طریق شیخ صدوق، شیخ طوسی، و شیخ كلینی به دست ما رسیده است. اگر شیخ طوسی میلیون ها سال نماز شب می خواند، این اندازه كه با نوشتن كتاب اجر و ثواب برده، ثواب نمی برد. نمی خواهم ثواب نماز شب را كم بشمارم. در فضیلت نماز شب همین بس كه خدای متعال در قرآن می فرماید: «فلا تعلم نفس ما أخفی لهم من قرة أعین [4] ؛ هیچ كس نمی داند چه پاداش های مهمی كه روشنی بخش دیدگان است برای آنان اندوخته شده است». خود همین نماز شب عمده احكام آن از طریق این سه بزرگوار به دست ما رسیده است.
[ صفحه 154]
[1] بحارالانوار، ج 95، ص 389.
[2] نهج البلاغه، حكمت 39.
[3] همان، حكمت 279.
[4] سجده، آيه 17.